Các loại tiền ảo dù hiện nay đã qua đỉnh cơn sốt nhưng vẫn đang để lại nhiều hệ lụy xã hội và pháp lý không dễ giải quyết. Nhiều nhà đầu tư lao vào cuộc chơi bất chấp nguy cơ tiềm ẩn mà phần thiệt thòi luôn thuộc về họ.
Bên trong một trung tâm đào Bitcoin của Sky Mining. Ảnh: TNO
Nạn nhân các vụ kiện cáo lùm xùm liên quan đến tiền ảo đều đưa ra con số thiệt hại rất lớn như vụ Công ty Sky Mining bị vài trăm nhà đầu tư tố cáo lừa đảo 1.000 tỉ đồng, Công ty Cổ phần Modern Tech bị tố cáo chiếm đoạt 15.000 tỉ đồng. Các vụ kiện này đều xảy ra ở thời điểm giá bitcoin lên cực điểm rồi lao dốc trong giai đoạn 2017-2019.
Chiếc "bánh vẽ" tiền ảo đã làm bốc hơi hàng ngàn tỉ đồng của nhà đầu tư không có hy vọng thu hồi và gây nhiều hệ lụy bất ổn cho xã hội, thậm chí dẫn đến những hành vi phạm pháp như vụ cướp bitcoin vừa qua.
Kiện không được thì cướp
Nhóm nghi phạm vụ cướp tiền ảo bị tạm giữ. Ảnh do cơ quan công an cung cấp.
Cách đây vài tuần, báo chí đồng loạt đưa tin một vụ cướp chấn động trên đường cao tốc Long Thành - TPHCM. Vụ việc xảy ra hai tuần trước đó nhưng công luận chỉ biết sau khi phía công an công bố đã bắt được các nghi phạm.
Theo đó, một doanh nhân cùng vợ con đã bị dàn cảnh va quẹt xe và bọn cướp đã khống chế bắt cóc để cướp tiền.
Chi tiết làm người đọc thắc mắc là bọn cướp đã buộc doanh nhân này "chuyển 35 tỉ đồng qua ví điện tử", một điều không thể thực hiện được trên các kênh giao dịch trực tuyến của các ngân hàng và cổng thanh toán ở Việt Nam.
Hóa ra, đây là một vụ cướp tiền ảo với giá trị quy đổi là 35 tỉ đồng. Cả nạn nhân lẫn thủ phạm đa số đều là người có nhiều năm kinh doanh tiền ảo và đã làm ăn chung với nhau trước đó.
Bất đồng nảy sinh khi nhóm nghi phạm vụ cướp nói trên cho rằng họ bị lừa khi hợp tác kinh doanh với nạn nhân. Bị mất một số tiền ảo lớn, họ tìm cách lấy lại bằng cách dàn dựng một vụ tai nạn giao thông để tổ chức cướp.
Vụ cướp này là hệ lụy từ việc một số nhà đầu tư tiền ảo cho rằng họ bị lừa gạt và không có khả năng đòi lại tiền đã mất thông qua thủ tục kiện tụng thông thường. Hành động nông nổi đã đẩy họ vào vòng lao lý trong khi tiền của họ vẫn mất trắng.
Mờ mắt vì lợi nhuận cao
Tiền ảo (tiền kỹ thuật số/cryptocurrency) có hai nhóm. Nhóm được dùng làm căn cứ quy đổi như bitcoin, ethereum ... có giá trị giao dịch trên mọi sàn tiền ảo. Đây là nhóm tiền ảo chỉ bị rủi ro khi giá cả trồi sụt, ví dụ giá một bitcoin năm 2016 chưa đến 500 đô la Mỹ đã vọt lên đến 18.000 đô la năm 2018 rồi rớt xuống mức dưới 10.000 đô la gần đây. Nhóm tiền ảo thứ nhì chỉ có giá trị giao dịch trong nội bộ một sàn là nhóm gây nhiều thiệt hại vì nhà đầu tư mờ mắt trước lợi nhuận cực cao trong giai đoạn đầu.
Nguy cơ cao hơn nằm ở nhóm tiền ảo thứ nhì. Một nhóm nhà đầu tư tự mở sàn (chủ sàn) và tạo ra một đồng tiền ảo riêng (tạm gọi là xCoin) chỉ giao dịch được trong nội bộ sàn này. Về lý thuyết thì nhà đầu tư có thể mua bán xCoin trong sàn và rút tiền lời ra bằng cách đổi thành bitcoin, ethereum.
Tuy nhiên, do nhiều quy định rối rắm của chủ sàn và lợi nhuận cao ngất trong giai đoạn đầu, không nhiều nhà đầu tư đủ tính táo để rút tiền lời bằng cách đổi thành bitcoin để giữ an toàn ở mức tương đối cho vốn đầu tư.
Một mô hình khác cũng sôi động không kém là hợp tác kinh doanh máy đào bitcoin. Hồi năm 2018, Công ty Sky Mining đã thu hút được 5.000 nhà đầu tư và bán các gói hợp tác đầu tư máy đào tiền ảo giá từ 500 đến 5.000 đô la Mỹ. Công ty này sử dụng tiền của nhà đầu tư để mua máy đào Bitcoin và hứa sẽ chia lợi nhuận theo tỉ lệ đóng góp của các nhà đầu tư. Tuy nhiên chỉ sau một thời gian, Sky Mining tuyên bố phá sản và chủ công ty đã trở về Mỹ.
Nhà đầu tư không thể rút lui
Trong cả hai mô hình kinh doanh tiền ảo Modern Tech và Sky Mining, khi sàn bắt đầu có vấn đề, nhà đầu tư muốn tháo chạy thì đã muộn.
Với đồng xCoin giao dịch nội sàn, khi đã tuột giá sẽ bán không ai mua, quy đổi ra Bitcoin thì cũng không còn bao nhiêu giá trị so với số tiền đã đầu tư lúc đầu.
Máy đào Bitcoin thì nhà đầu tư mang về cũng không khai thác được. Với mức độ tạo Bitcoin ngày càng lâu hơn do số máy đào ngày càng tăng và giá tiền điện cao như hiện nay, mỗi tháng nhà đầu tư thu về số Bitcoin không đủ để trả tiền điện (khoảng 1,5 triệu đồng/máy) thì càng đào càng lỗ.
Nguồn Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn
0 comments:
Đăng nhận xét